Chi phí cơ hội là gì? Chi phí này có thể hiểu là lợi ích không nhận được do không lựa chọn phương án tốt nhất tiếp theo. Lợi ích này không nhất thiết phải là lợi ích về kinh tế mà còn là nhiều lợi ích khác như tinh thần,..
Chi phí cơ hội là gì?
Thuật ngữ này được sử dụng lần đầu tiên vào năm 1914 bởi Friedrich Von Wieser – một nhà kinh tế học người Áo trong cuốn sách Theorie der gesellschaftlichen Wirtschaft. Nó là một thuật ngữ kinh tế đại diện cho các lợi ích mà cá nhân, nhà đầu tư hay doanh nghiệp bị bỏ lỡ khi chọn lựa phương án này thay vì lựa chọn một phương án khác.
Có thể hiểu đơn giản, chi phí cơ hội là lợi ích mất đi của lựa chọn tốt nhất bị bỏ lỡ. Trong bất cứ quyết định nào đều có chi phí này vì khi chọn quyết định đó, bạn đã bỏ qua lựa chọn khác.
Ví dụ về chi phí cơ hội
A quyết định sử dụng 200 triệu để đầu tư chứng khoán thay vì việc cầm số tiền này đi gửi ngân hàng để thu lãi suất hàng tháng. Trong trường hợp này, chi phí cơ hội của A trong việc đầu tư 200 triệu vào thị trường chứng khoán là số tiền lãi suất hàng tháng khi gửi tiền vào ngân hàng.
Ý nghĩa mang lại của chi phí cơ hội
- Trong cuộc sống, chúng ta phải đưa ra rất nhiều sự lựa chọn, bằng việc tính chi phí này cho các sự lựa chọn, các quyết định tốt nhất có thể đưa ra dễ dàng hơn.
- Trong kinh doanh, ai cũng muốn tận dụng tối đa các nguồn lực có sẵn để thu về kết quả cao nhất. Việc tính chi phí cơ hội giúp doanh nghiệp có thể so sánh được lợi ích nhận được cũng như cái gì có thể mất đi khi lựa chọn phương án này và bỏ qua phương án khác. Từ đó, doanh nghiệp chọn lựa được phương án kinh doanh mang đến lợi ích cao nhất.
- Trong cuộc sống, việc chần chừ không lựa chọn, không chỉ làm mất thời gian, công sức mà còn có khả năng bỏ lỡ nhiều cơ hội tốt khác. Xác định chi phí cơ hội sẽ giúp bạn đưa ra quyết định nhanh chóng hơn.
Lợi ích và hạn chế của chi phí cơ hội
Lợi ích của chi phí cơ hội
- Giúp bạn nhận biết được cơ hội bị mất: chi phí này buộc bạn phải thực hiện cân nhắc giá trị thực tế, việc lựa chọn phương án này sẽ đánh mất giá trị của phương án khác. Điều này giúp bạn có thể đưa ra được lựa chọn sáng suốt và có lợi hơn.
Ví dụ: bạn có 50 triệu và đang phân vân không biết nên chọn gửi tiết kiệm ở ngân hàng hay đầu tư chứng khoán. Chi phí cơ hội là số tiền lại ngân hàng khi bạn chọn đầu tư chứng khoán, còn nếu bạn chọn gửi tiết kiệm thì nó sẽ là lợi nhuận chứng khoán.
- Giúp bạn có thể so sánh giá trị tương đối của từng chọn lựa: việc xác định chi phí cơ hội giúp bạn so sánh được lợi ích tương đối giữa các lựa chọn và đưa ra quyết định cuối cùng phù hợp hơn.
Ví dụ: bạn chỉ đủ tiền mua một loại cổ phiếu A hoặc B. Với số tiền đó bạn có thể mua được 300 cổ phiếu A nhưng lại mua được 500 cổ phiếu B. Khi này, tính chi phí cơ hội sẽ giúp bạn so sánh tương đối giữa các sự lựa chọn, đánh giá được các lợi ích bị mất và làm cơ sở cho lựa chọn tốt nhất.
Hạn chế của chi phí cơ hội
- Thời gian: để tính được chúng, cần có thời gian tìm kiếm, nghiên cứu, xem xét và so sánh nhiều vấn đề khác nhau. Trong trường hợp thời gian bị hạn chế, không đủ để suy xét, tính toán và so sánh giữa các sự lựa chọn thì không thể ứng dụng chi phí này được.
- Khó xác định được chi phí kế toán: chi phí cơ hội là chi phí trong tương lai và khó định lượng kế toán.
Cách tính chi phí cơ hội như thế nào?
Chi phí cơ hội được tính như thế nào?
– Công thức tính:
OC = FO – CO
– Trong đó:
- OC – opportunities là chi phí cơ hội
- FO viết tắt của cụm từ return on best foregone option là lợi nhuận của sự lựa chọn tốt nhất
- CO viết tắt cho return on chosen option là chỉ số biểu hiện lợi ích của lựa chọn
Công thức tính chi phí cơ hội đơn giản chỉ là sự khác biệt giữa lợi nhuận kỳ vọng trên mỗi lựa chọn. Giả sử bạn có lựa chọn A để đầu tư vào trong thị trường chứng khoán với mong muốn tạo ra lợi nhuận thu được từ vốn. Trong khi đó, phương án B là việc tái đầu tư tiền trở lại doanh nghiệp với kỳ vọng thiết bị mới sẽ giúp tăng hiệu quả sản xuất, dẫn tới chi phí hoạt động thấp hơn và cho tỷ suất lợi nhuận cao hơn.
Ví dụ: lợi tức đầu tư kỳ vọng trên thị trường chứng khoán là 14% trong năm tới và công ty kỳ vọng bản cập nhật thiết bị mới sẽ cho ra lợi nhuận 12% so với cùng kỳ. Chi phí cơ hội của việc lựa chọn thiết bị trên thị trường chứng khoán sẽ là 14% – 12% = 2%. Nói các khác, với việc đầu tư vào công việc kinh doanh, bạn đã bỏ qua cơ hội kiếm được lợi nhuận cao hơn.
Ứng dụng chi phí cơ hội vào thực tế ra sao?
Chi phí cơ hội trong cuộc sống
Trên thực tế, chi phí cơ hội có thể bắt gặp ở bất cứ đâu, bất kỳ trường hợp nào, mỗi ngày chúng ta đều sẽ trải qua những sự lựa chọn, các quyết định trong cuộc sống của chính bản thân. Việc lựa chọn xuất hiện xung quanh cuộc sống hàng ngày của mỗi người đều sẽ tồn tại loại chi phí này.
Nắm bắt được cách vận hành của chúng, biết cách áp dụng đúng sẽ hỗ trợ rất nhiều trong việc đưa ra các quyết định quan trọng trong cuộc sống mỗi người tại thời điểm hiện tại và cả tương lai. Các quyết định này có thể gây tác động trực tiếp đến sự thành công của bạn trong tương lai ngắn hạn hay dài hạn, do đó trước khi đưa ra quyết định cần xem xét thật kỹ lưỡng.
Ví dụ: bạn nhận được một suất đi du học nước ngoài, ở đây chi phí cơ hội đánh đổi là tiền bạc cùng với thời gian. Tuy nhiên, nếu không nhận cơ hội này bạn có thể bỏ lỡ nhiều cơ hội phát triển.
Việc cân nhắc giữa lợi ích nhận được và khó khăn trong một cơ hội là điều hoàn toàn bình thường nhưng nếu cân nhắc quá kỹ cũng có thể khiến bạn bỏ lỡ các cơ hội phát triển tiềm năng. Vì vậy, đừng vì một phút đắn đo, chần chừ lựa chọn mà bỏ qua các cơ hội có lợi cho bản thân.
Bạn có thể tham khảo cách để nắm bắt cơ hội tốt hơn dưới đây:
- Cân nhắc kỹ lưỡng trong mọi trường hợp: bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng trong mọi hoàn cảnh, nhất là trong công việc. Giữ tỉnh táo, nhận biết đâu là cơ hội tốt nên tiếp nhận và cơ hội nào chưa thực sự phù hợp để tránh tại thời điểm này. Không phải bất kỳ cơ hội nào đến với bạn cũng nên nắm bắt mà không suy xét tới việc bản thân có làm được hay không, khả năng hoàn thành thế nào.
- Xác định rõ mục tiêu bản thân: việc này sẽ hỗ trợ rất nhiều trong việc lựa chọn và nắm bắt cơ hội tốt hơn. Mục đích sống của bạn là gì và cần làm gì để thực hiện mong muốn của mình? Kỳ vọng bản thân trong tương lai như thế nào,… Bạn nên đặt ra các câu hỏi để xác định rõ mục tiêu trong cuộc sống mà bạn muốn theo đuổi.
- Tính chi phí cơ hội: việc xác định chi phí cơ hội sẽ giúp bạn có thể hiểu rõ hơn về sự phù hợp của cơ hội đối với bản thân và xác định ra cơ hội nào nên nắm bắt, việc bạn đánh đổi sẽ có lợi ích gì và mất đi gì,..
Chi phí cơ hội trong đầu tư chứng khoán
Trong đầu tư chứng khoán, chi phí cơ hội là một trong những yếu tố quan trọng mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng cần quan tâm. Nếu bạn phải đưa ra quyết định trong đầu tư thì việc tính chi phí cơ hội sẽ phần nào hỗ trợ bạn xác định được lựa chọn tốt nhất cho kênh đầu tư của bạn ở thời điểm đó.
Ví dụ: bạn đang có 200 triệu tiền nhàn rỗi và đang có 2 sự lựa chọn để tiền sinh lời:
- Một là đầu tư vào thị trường chứng khoán cho lợi nhuận nhanh chóng với mức sinh lời cao nhưng có các rủi ro nhất định.
- Hai là gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất 5%/năm sẽ hưởng lợi nhuận đầu đặn mỗi tháng, ít bị rủi ro.
Nếu bạn quyết định lựa chọn phương án 2 thì chi phí cơ hội bạn đang đánh đổi là lợi nhuận thu được tư đầu tư chứng khoán có thể lên lên đến mức lãi suất 25%/năm.
Trong đầu tư chứng khoán, bạn cũng có thể áp dụng chi phí cơ hội để tiến hành đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp được niêm yết ở trên sàn chứng khoán và quyết định lựa chọn doanh nghiệp nào đó tiềm năng. Chi phí cơ hội ở đây là việc bạn có thể đã bỏ lỡ doanh nghiệp khác có khả năng sinh lời tốt hơn.
Chi phí cơ hội trong kinh doanh
Việc dự trù loại chi phí này sẽ phần nào hỗ trợ doanh nghiệp đánh giá được khả năng sinh lời tương lai và một số khó khăn còn tồn tại thực tế của dự án. Vào vào các thống kê mà chi phí cơ hội nêu ra doanh nghiệp có thể lựa chọn dễ dàng dự án xây dựng tốt nhất cho tương lai.
Khác với việc ứng dụng chi phí cơ hội vào cuộc sống thường ngày, trong kinh doanh, đặc biệt đối với các doanh nghiệp quy mô lớn, quyết định của người lãnh đạo thường mang tính ảnh hưởng chiếm tới 60%. Chính vì thế, nhà lãnh đạo cần đưa ra các quyết định có tính chính xác cao. Trong đó, cần dựa vào việc xem xét chi phí cơ hội thay đổi và không thay đổi ở một thời gian nhất định nhưng vẫn bảo đảm được sự phân bổ nguồn lực khan hiếm tốt nhất cho công ty. Tuy nhiên, ngoài lợi ích chúng mang lại thì vẫn còn một số hạn chế điểm hình trong doanh nghiệp như lượng con số tính toán xem xét dự án quá lớn nhưng nhiều doanh nghiệp không có thời gian đủ để phân tích để đưa quyết định đúng đắn nhất.
Một số câu hỏi liên quan đến chi phí cơ hội là gì?
Hiểu như thế nào về quy luật chi phí cơ hội tăng dần?
Quy luật chi phí tăng dần là việc bạn có thể bỏ qua nhiều nguồn lực hạn chế vào một hoạt động nào đó của bản thân hoặc doanh nghiệp, lúc này chi phí này sẽ tăng dần thep mỗi nguồn lực được thêm vào.
Khái niệm chi phí cơ hội của vốn
Chi phí cơ hội của vốn hay chi phí cơ hội vốn của một doanh nghiệp là số tiền lẽ ra doanh nghiệp đã có thể nhận được với phương án sử dụng tốt nhất tiếp theo so với phương án đã thực hiện.
Định nghĩa chi phí cơ hội của một hàng hóa
Chi phí cơ hội của một hàng hóa ở đây được hiểu là số lượng mà hàng hóa khác cần phải hy sinh để có thêm một đơn vị hàng hóa đó.
Chi phí cơ hội có tác động đến chính trị không?
Bất cứ một lĩnh vực nào cũng có sự lựa chọn và quyết định, chi phí cơ hội chính là được sinh ra từ các trường hợp này. Do đó, loại chi phí này có tác động tới chính trị.
Chi phí cơ hội khác gì chi phí chìm?
Kết luận
Chi phí cơ hội thường xuyên xuất hiện và đóng vai trò quan trọng trong cả cuộc sống lẫn các hoạt động đầu tư, kinh doanh. Nhìn vào chi phí này, bạn có thể biết mình sẽ thu được lợi ích gì và cái gì sẽ mất đi khi lựa chọn phương án khác, từ đó cho ra các quyết định đúng đắn hơn.
Trong tất cả các quyết định của con người đều xuất hiện chi phí cơ hội dù nó là một khoản chi phí vô hình, khó nhận thấy. Mỗi khi đưa ra một quyết định, sự khác biệt về các kết quả của sự lựa chọn là những chi phí cơ hội mà con người phải đối mặt, từ đó mỗi khi đưa ra quyết định cần có sự lựa chọn cẩn thận, kỹ càng hơn.
Trên thực tế, chi phí cơ hội không phải lúc nào cũng được tính bằng tiền bạc mà nó còn được xem xét phụ thuộc vào từng tình huống. Nó có thể là một thứ gì đó hay một khái niệm có giá trị tại thời điểm đó với một chủ thế nhất định.
Trên đây là những thông tin cơ bản về chi phí cơ hội là gì? Nếu bạn đang cần giải đáp thêm bất kỳ vấn để nào khác liên quan đến khái niệm này thì hãy liên hệ ngay với hanghoa24 qua hotline 0983 668 883 để các chuyên gia của chúng tôi có thể hỗ trợ tốt nhất.
Xem thêm:
