Cùng với P/E, P/B cũng là một công cụ giúp nhà đầu tư tìm kiếm các mã cổ phiếu có giá thấp mà phần lớn thị trường đang bỏ qua. Tuy nhiên, không phải lúc nào áp dụng chỉ số này cũng thành công, nhà đầu tư cần nắm rõ P/B là gì, cách sử dụng sao cho mang về lợi nhuận cao nhất, hạn chế rủi ro tối đa.
1. P/B là gì?
1.1. P/B là gì trong chứng khoán?
P/B hay chỉ số P/B, hệ số P/B, tỷ số P/B, viết tắt cho cụm từ Price to Book Value Ratio. Nó được hiểu là một chỉ số được sử dụng trong so sánh giá trị thực tế của một cổ phiếu so với giá trị ghi sổ của loại cổ phiếu đó.
Hệ số này phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như tốc độ tăng trưởng, lợi nhuận, doanh thu, lợi thế cạnh tranh, ngành nghề kinh doanh, độ an toàn về mặt tài chính, điều kiện kinh tế vĩ mô (lạm phát, GDP, lạm phát,…)
1.2. Công thức tính P/B ra sao?
Chỉ số P/B = giá trị thị trường của cổ phiếu / giá trị sổ sách của cổ phiếu = vốn hóa công ty / vốn hóa chủ sở hữu
Trong đó:
- Giá trị thị trưởng của cổ phiếu là mức giá đóng cửa ở phiên gần nhất của cổ phiếu trên thị trường chứng khoán
- Giá trị ghi sổ của cổ phiếu được tính bằng tổng giá trị tài sản trừ đi tài sản cố định vô hình và nợ phải trả rồi chia cho số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Tuy nhiên, giá trị vô hình thường không được thể hiện ở hầu hết báo cáo tài chính các doanh nghiệp nên có thể tạm xem giá trị ghi sổ của cổ phiếu bằng tổng giá trị tài sản trừ đi nợ phải trả chia cho số lượng cổ phiếu đang được lưu hành, tương đương với vốn chủ sở hữu chia cho số lượng cổ phiếu đang được lưu hành.
1.3. Ví dụ
Một công ty A có giá trị tài sản được ghi nhận trên bảng cân đối kế toán là 400 tỷ VNĐ, tổng nợ là 250 tỷ VNĐ, giá trị ghi sổ của công ty sẽ là 150 tỷ. Công ty A đang có 3 triệu cổ phiếu đang lưu hành, vậy giá trị ghi sổ của mỗi cổ phiếu là 50,000 VNĐ. Giá trị thị trường của cổ phiếu đó là 150,000 VNĐ. Chỉ số P/B của cổ phiếu bằng:
P/B = 150,000/ 50,000 = 3
Đồng nghĩa với việc thị giá cổ phiếu của công ty A trên sàn chứng khoán cao gấp 3 lần giá trị sổ sách của cổ phiếu này.
2. Chỉ số P/B mang đến ý nghĩa như thế nào?
Hệ số P/B cho biết giá cổ phiếu đang ở mức cao hơn hay thấp hơn so với giá trị ghi sổ tại doanh nghiệp là bao nhiêu lần:
- Khi hệ số này cao hơn 1, tương ứng với giá trị thị trường cao hơn giá trị sổ sách của cổ phiếu. đồng nghĩa với việc thị trường đang có nhiều kỳ vọng về loại cổ phiếu này và doanh nghiệp có khả năng làm ăn tốt trong tương lai. Chính vì vậy mà nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra một số tiền lớn hơn giá trị ghi sổ của doanh nghiệp để sở hữu nó.
- Nếu hệ số bé hơn 1 thì có hai trường hợp xảy ra. Một là thị trường đang nghĩ rằng tình hình kinh doanh của doanh nghiệp không mấy khả quan nên chỉ bỏ ra mức giá thấp để mua về cổ phiếu. Hai là lợi nhuận của công ty đang tăng nhanh hơn so với thị trường kỳ vọng. Doanh nghiệp đang trong giai đoạn phục hồi sau khủng hoảng, kết quả kinh doanh tăng lên khiến giá trị cổ phiếu trên sổ sách cũng được tăng lên. Trong trường hợp này, cổ phiếu đang bị đánh giá thấp hơn so với giá trị thực của nó. Đây chính là cơ hội tốt cho nhà đầu tư mua vào và mang lợi nhuận về trong tương lai.
3. Ưu, nhược điểm của chỉ số P/B trong chứng khoán là gì?
3.1. Ưu điểm
- Có mức độ ổn định hơn hẳn khi so với chỉ số EPS nên trong trường hợp EPS có mức biến động khó quan sát, đánh giá thì tỷ số P/B có hiệu quả hơn hẳn.
- Chỉ số này luôn luôn dương nên có thể dùng nó để định giá với các doanh nghiệp đang làm ăn thua lỗ
- Chỉ số hữu hiệu nhất khi dùng trong định giá các doanh nghiệp có nhiều tài sản cùng khả năng thanh toán cao như ngân hàng, công ty bảo hiểm, công ty đầu tư.
3.2. Nhược điểm
- Hệ số P/B chỉ tính đến những giá trị tài sản hữu hình mà bỏ qua các giá trị tài sản vô hình của doanh nghiệp như tài sản trí tuệ, thương hiệu, phát minh sáng chế,.. Mà các giá trị tài sản vô hình này mới chính là yếu tố quan trọng trong làm cho lợi nhuận ròng doanh nghiệp gia tăng, từ đó giá cổ phiếu cũng nâng lên.
- Bên cạnh đó, giá trị ghi sổ của cổ phiếu cũng không phản ánh đúng được giá trị thị trường của tài sản hiện tại. Nó có thể là giá trị cách đây mấy năm. Do đó, nếu như các nhà đầu tư chỉ sử dụng P/B mà đã đưa ra kết luận về cổ phiếu của một công ty lf điều hoàn toàn không chính xác.
4. Chỉ số P/B bao nhiêu là tốt?
4.1. Khi chỉ số P/B cao
Một doanh nghiệp có chỉ số P/B cao cho thấy thị trường đang kỳ vọng về sự phát triển kinh doanh của doanh nghiệp này trong tương lai rất tốt. Do đó, các nhà đầu tư sẵn sàng chi nhiều tiền hơn cho giá trị sổ sách doanh nghiệp đó.
Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý đến nợ phải trả, nhất là nợ vay của doanh nghiệp có đang ở mức cao hay không, vì:
- Một doanh nghiệp có số nợ lớn sẽ vô tình làm cho giá trị ghi sổ ở mức thấp, khiến chỉ số P/B cao
- Việc áp dụng đòn bẩy tài chính ở mức cao sẽ mang đến những rủi ro lớn cho doanh nghiệp, thậm chí khi tỷ suất lợi nhuận doanh nghiệp tạo thành thấp hơn so với chi phí sử dụng vốn thì lúc này, giá trị của doanh nghiệp sẽ suy giảm
4.2. Trường hợp chỉ số P/B thấp
Có nhiều lý do dẫn tới việc chỉ số P/B ở mức thấp:
- Có thể do nhà đầu tư đánh giá giá trị thị trường của doanh nghiệp thấp hơn so với giá trị sổ sách Do đó, học chỉ chấp nhận một mức giá thấp hơn cho giá trị ghi sổ.
- Doanh nghiệp đang ở giai đoạn hồi phục, kết quả kinh doanh dần được cải thiện, lợi nhuận tăng lên, giúp giá trị sổ sách cũng nâng cao. Ở trường hợp này, có thể nói cổ phiếu đang bị đính giá thấp, là cơ hội cho các nhà đầu tư mua vào.
Về mặt lý thuyết, nhà đầu tư có thể mua tất cả các cổ phiếu đang được lưu hành của công ty, thanh lý tài sản và mang về lợi nhuận vì tài sản có giá trị cao hơn giá của cổ phiếu tích lũy. Tuy nhiên, trong thực tế, chiến lược này có thể sẽ không khả thi.
4.3. Chỉ số P/B tốt
Không có con số nào xác định được chỉ số P/B đang ở mức tốt hay xấu mà còn phải dựa vào nhiều yếu tố khác như lợi nhuận, lợi thế cạnh tranh, sự tăng trưởng, ngành nghề kinh doanh hay điều kiện kinh tế thị trường hiện tại như GDP bình quân của một quốc gia, lạm phát.
Theo khả năng phán đoán và phân tích của những nhà đầu tư lâu năm đã rằng chỉ số P/B tốt như:
- Với những công ty đang có mức tăng trưởng cao thì chỉ số P/B càng cao càng tốt.
- Công ty có ngành nghề kinh doanh thiên về lĩnh vực chất lượng thì chỉ số này không cần quá cao, chỉ cần trên mức 1.
- Các công ty như xăng dầu có khả năng biến động thị trường lớn thì nên tránh xa khi mức P/B cao
Theo các mức đánh giá chung thì chỉ số P/B càng cao mang lại khả năng đầu tư rủi ro càng lớn và ngược lại. Những người mới tham gia thị trường đầu tư nên chọn loại chứng khoán có chỉ số này thấp để tránh rủi ro lớn khi đầu tư. Nhà đầu tư mới có thể mua ở mức chỉ số 0.7 – 1.5.
5. Lưu ý trong sử dụng chỉ số P/B
5.1. Sự thay đổi của chỉ số P/B trong những trường hợp đặc biệt
Có thể nói chỉ số này phản ánh số tiền mà nhà đầu tư bỏ ra so với vốn chủ sở hữu công ty, tương ứng cho mối quan hệ giữa giá thị trường với giá trị sổ sách. Trong khi, giá cổ phiếu trên thị trường là thước đo cho dòng tiền mà công ty sinh ra trong tương lai thì giá trị sổ sách lại là thước đo kế toán dựa trên cơ sở lịch sử và hiện tại, nghĩa là nó sẽ tăng hoặc giảm phụ thuộc vào lợi nhuận dương hay âm, công ty có phát hành thêm cổ phiếu, việc trả cổ tức hoặc mua lại cổ phiếu.
5.2. Mối quan hệ giữa P/B và ROE
Theo đánh giá từ các chuyên gia thì tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) là yếu tố có sức ảnh hưởng lớn nhất nên chỉ số P/B. Chỉ số này càng lớn thì P/B càng cao.
Do đó, trong các quá trình đầu tư, nhà đầu tư thường dành sự quan tâm đặc biệt đến những doanh nghiệp có chỉ số ROE cao và P/B thấp hơn so với mặt bằng chung của ngành. Bởi vì, họ cho rằng, các công ty này đang bị định giá thấp và nhà đầu tư có thể kiếm được lợi nhuận từ cổ phiếu của công ty.
5.3. Ảnh hưởng của tài sản vô hình đối với chỉ số P/B
Qua chỉ số P/B ta thấy được vốn hóa thị trường và vốn chủ sở hữu.
- Khi nhà đầu tư tiến hành mua cổ phiếu mà vốn hóa thị trường lớn hơn vốn chủ sở hữu thì lúc này chỉ số P/B > 1. Đồng nghĩa với việc công ty sẽ tiếp tục thu lợi nhuận về hoặc tăng trưởng hoạt động kinh doanh.
- Ngược lại, nếu P/B < 1 tức là, công ty đang có tương lai bấp bênh, khó khăn về tài chính, thậm chí là nguy cơ phá sản,…
Về nguyên tắc kế toán, không công nhận các giá trị vô hình như thương hiệu vào trong giá trị sổ sách, trừ khi doanh nghiệp được mua lại và chi phí được hạch toán vào chi phí liên quan để tạo nên tài sản vô hình của công ty được mua lại.
Nhiều chi phí khác như nghiên cứu và phát triển hoạt động công ty dù bỏ chi phí để sáng tạo ra nội dung nhằm mang đến lợi nhuận trong tương lai nhưng không được ghi nhận kết quả trong tương lai, giá trị của tiền bản quyền, dẫn tới sự sai khác của vốn hóa thị trường cũng như vốn chủ sở hữu.
6. P/B khác gì P/E?
7. Hàng hóa 24 – Đơn vị tin cậy hàng đầu về lĩnh vực tư vấn hàng hóa phái sinh, đầu tư tài chính
Bạn đang cần tìm một đơn vị uy tín để hỗ trợ tư vấn các vấn đề liên quan đến giao dịch hàng hóa phái sinh, đầu tư tài chính thì Hàng hóa 24 là địa chỉ không nên bỏ qua. Đến với Hàng hóa 24, bạn sẽ được các chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hướng dẫn cụ thế các bước từ khi mới bắt đầu, hỗ trợ xây dựng các chiến lược đầu tư có hiệu quả nhất cũng như phòng tránh tối đa các rủi ro. Đặc biệt với những người mới tham gia vào thị trường hàng hóa phái sinh, đầu tư chứng khoán thì có một đơn vị hỗ trợ tư vấn là rất cần thiết.
Mọi thông tin về P/B là gì cũng như giải đáp các thắc mắc khác liên quan đến đầu tư tài chính, quý bạn đọc vui lòng liên hệ với Hàng hóa 24 qua hotline 0983 668 883 để được hỗ trợ trực tiếp từ các chuyên gia.
Xem thêm:
